ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΠΟΊΗΣΗ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΙΟΥ ΠΕΤΜΕΖΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΉ του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ
στην εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ της Γερμανίας

''ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΕΣ ΡΗΣΕΙΣ'' του ΛΕΟΝΤΙΟΥ ΠΕΤΜΕΖΑ

Με αφορμή την έκδοση της νέας ποιητικής δουλειάς του Λεόντιου Πετμεζά η εφημερίδα μας παρουσιάζει μέσω του συνεργάτη της Στέφανου Παρασκευά αποσπάσματα ,ανάλυση του έργου του και ένα σύντομο βιογραφικό του.
Ο Λεόντιος Πετμεζάς είναι ιστορικός τέχνης και δημοσιογράφος. Σπούδασε ιστορία της τέχνης στην Κοπεγχάγη και στο ινστιτούτο τεχνών της Σόφιας. Έχει ακόμη παρακολουθήσει ιστορία της τέχνης σε σχολές της Αμερικής της Αγγλίας και της Τσεχίας. Επιμελείται και διοργανώνει εκθέσεις και πολιτιστικά γεγονότα , συμπόσια, ημερίδες , συνέδρια και φεστιβάλ σε συνεργασία με Υπουργεία , Δήμους , Κοινότητες και Πρεσβείες. Από το 2004 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του εικαστικού θεσμού¨ΤΕΧΝΗΣ ΦΛΟΓΑ.Έχει γράψει 3 βιβλία και 13 θεατρικά έργα. Την ποιητική του συλλογή προλογίζει η ηθοποιός Άννα Φόνσου.

Ακολουθούν αποσπάσματα της ποιητικής του συλλογής.

Η ώρα ασυλλόγιστα

είπε το νέο στην ημέρα

η μέρα το μετέδωσε

αδύναμα στο χρόνο

ο χρόνος ασυναίσθητα

στις παρυφές του αιώνα.

……………………..

Ο αθώος ένοχος με ένστικτο προκλητικά

σε κάποια στιγμή της επόμενης μέρας

κέρδισε μια σταγόνα ακτίνας στον κύκλο του ήλιου

κυνηγώντας τα μαδημένα φτερά των αγγέλων.

……………………………

Στην καυτή επίγεια έρημο του σήμερα

δεν υπάρχει πηγή ούτε όαση.

Το άγαλμα της ασυνείδητης πίστης

ήταν κρυστάλλινο και έσπασε…

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ''Συλλογές'' του Αργύρη Βουρνά σε τρίτη έκδοση το ποιητικό βιβλίο, το 4ο κατά σειρά του ιστορικού τέχνης Λεόντιου Πετμεζά, με τίτλο ''Συνειδησιακές ρήσεις''.
Προηγήθηκαν τα βιβλία ''Η αισθητική ενατένιση'' 2001,''Στιγμές του χρώματος'' 2002 και ''Μεταίχμιο εικαστικής λύσης'' 2003 .
Το ύφος του ποιητή αποτέλεσμα μακροχρόνιας γόνιμης ενασχόλησης με το ποιοτικό γράψιμο λειτουργεί και εδώ σαν εργαλείο που συνδράμει στη μορφολογική μέθη των ποιητικών επεμβάσεων παρατηρεί στο πρόλογο του βιβλίου η ηθοποιός Αννα Φόνσου. H ιδιαιτερότητα στις κινήσεις των αναφερόμενων τάσεων φαίνετε και στην επιλογή των ποιημάτων της συλλογής που έγινε από τη φιλόλογο Σοφία Πετμεζά. Η συνειδητή γνώση του ποιητή μας εμφανίζει κάθε τόσο διαβάζοντας τα ποιήματα ένα ακόμη άγνωστο μέρος της ψυχής του επισημαίνουν σημαντικοί πνευματικοί άνθρωποι όπως η Διδώ Σωτηρίου, επίκαιρη στις μέρες λόγω της παρουσίασης σε τηλεοπτικό σήριαλ του μυθιστορήματος της τα ''Ματωμένα χώματα'', η Έλλη Αλεξίου, η Λιλίκα Νάκου η Μαρία Ιορδανίδου, ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ο Τάσος Αθανασιάδης, η Λιλή Ζωγράφου και ο Γιάννης Κουτσοχέρας που κείμενα τους συνυπάρχουν στο βιβλίο. Η εμπεριστατωμένη μορφή της γραφής του ποιητή , επιτρέπει στην σχεδιαστική τονικότητα των σχεδίων του καλλιτέχνη Μιχαήλ Ρωμανού που συμπληρώνουν τα ποιήματα να διαπερνά τις εννοιολογικές καλλύψεις. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα ποιητική πρόταση με πλούσια ευρηματικότητα που αναπτύσσει μια επικοινωνία μέσα από ένα συνεχή ατέλειωτο διάλογο με τους χαρακτήρες που παραθέτει. Οι ποιητικές εικόνες εμφορούνται από την ιδεολογία του αισθαντικού ρεαλισμού και φέρουν το γνωστό αγωνιστικό πνεύμα του συγγραφέα που πιστεύει στρατευμένα στην αντιρησσιακή κοινωνική συνείδηση της λύσης. Η πολιτική τοποθέτηση του είναι υπεράνω των συνηθισμένων προτύπων και γίνεται η επιλογή της ανθρώπινης κλίμακας που είναι ενδεικτική για το είδος αυτών των ταξιδιών, των υπερρεαλιστικών σε απαιτήσεις και ματιέρα. Αυτό που προκύπτει στο μυαλό του αναγνώστη διαβάζοντας τη συλλογή είναι η συνεχόμενη αυτοάμυνα του ποιητή . Με εντάσεις τα στοιχεία που εμπεριέχει ενορχηστρώνουν και δεν αποκλείουν αλλά περικλείουν τη σοβαρότητα. Χωρίς να επαναλαμβάνεται με ιδιαίτερες υφέσεις κατορθώνει να καταγράψει και να αποδώσει αναπόσπαστα ένα μοναδικό διακοσμητικό φουτουρισμό με αξεπέραστη πρωτοπορία . Άλλωστε η εμπειρία του ποιητή στη μορφοποίηση της πιθανολογίας δανείζεται στοιχεία από το χώρο της βιωματικής μνήμης τα οποία αναπλάθει , πολλαπλασιάζει και βαθμιαία αναπαριστά ικανοποιητικά και ανάλογα με φιλτράρισμα. Ο ποιητής απόλυτα παρεπιδημεί έντονα και συνυπάρχει με την αίσθηση του ορατού και του ονειρικού αποτελέσματος. Αξίζει να αναφέρουμε τι έγραψαν κορυφαίοι άνθρωποι των γραμμάτων ,άνθρωποι που σημάδεψαν με το πέρασμα τους το περασμένο αιώνα για την ποιητική γραφή του Λεόντιου Πετμεζά:

ΔΙΔΏ ΣΩΤΗΡΙΟΥ:.. Με συλλογισμό, υπαρξιακή αγωνία και στάση συμμετοχικότητας σχηματοποιεί προσωπικές σκιαγραφήσεις της ψυχής. Οδηγεί τον αναγνώστη προσανατολίζοντας τον στα μονοπάτια μιας μαγευτικής ατμόσφαιρας γεμάτης αλήθεια και ευπρέπεια...

ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ: . Η γραφή του συγκινεί μέσα από μια μεστή και ώριμη σκέψη. Είναι κάτοχος ιδιότυπων εκφραστικών μέσων. Γόνιμα πραγματοποιεί την προυπόθεση για την ποιητική ακεραιότητα...

ΛΙΛΙΚΑ ΝΑΚΟΥ : ..Η ποίηση του με ειλικρίνεια και αυθορμητισμό συμπληρώ νεται με αισιόδοξη μουσικότητα, στοχαστικό ρυθμό προσγειωμένη άποψη, ανωτερότητα, ύφος και ήθος....

ΜΑΡΙΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ: ... Πρoσφέρει το απαύγασμα μιας αυθεντικής ιδεαλιστικής ψυχής ,συμπάσχει με τις περιπέτειες της ανθρώπινης μοίρας. Πένα αξιόλογη που θα έχει συνέχεια στο χρόνo..

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ:...Mε παραστατικότητα αγγίζει θέματα καθημερινά στα οποία δεσπόζει η ανθρώπινη φιγούρα σε εκτεταμένες αναφορές με απόλυτα δια νοητική κατεύθυνση και υφή ....

ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ:.. Με έντεχνο μέτρο, αφαιρετικό, εκφράζει θέσεις και απόψεις ενός συγκροτημένου, εδαφικού γράφοντος.

Ανατρέπει ποιητικά κάθε υπάρχον κρατούν φθαρμένο ιδεολόγημα...

ΛΙΛΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ:. Πολιτικοποιημένη ποίηση με σημειολογική θεατρικότητα αλλά και εικαστική προοπτική ,με νοήματα που αφορούν κάθε συνειδητοποιημένο και μυημένο στην ευαισθησία αναγνώστη..

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΣΟΧΕΡΑΣ: ...Mε ζηλευτή αγνότητα εμβαθύνει στην ομορφιά της υγιούς ψυχής διανθίζοντας ακατάλυτα την ελπίδα.

Οι ''Συνειδησιακές ρήσεις'' είναι μια ποιητική κατάθεση ανατρεπτική και αιρετική πολιτικά με αρκετές μυστηριώδεις και μυστικιστικές αλλά και πεφωτισμένες από κλίσεις που εκφράζονται αναμφίβολα μέσα από ένα όχι και τόσο εύκολο τρόπο γραφής .Διαβάζοντας τις σελίδες του βιβλίου γρήγορα αντιλαμβανόμαστε πως πρόκειται για ένα ενδιαφέρον εκπόνημα που η απόλυτη γραφή του αποτελεί μια ανατομία στην άγνωστη ανθρώπινη φύση με καταβολές που έχουν διάσταση . Με καθολικά μαγευτική ατμόσφαιρα στην απόδοση των καταστάσεων ο ποιητής αφήνει να ευδοκιμεί κάθε τι που υιοθετεί οράματα και εκθέτει στάσεις ζωής που θα μπορούσαν ωστόσο να συμβούν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Θέτοντας την ελπίδα ως βάση στη πορεία της υπόθεσης που κινείται, εισχωρεί, φωτίζει και αναλύει με διόλου αρμονικό τρόπο μια σχετική αυτονομία που διαχέεται από ένα πέπλο ευρισκόμενο σε ένα κλίμα ανοίγματος και διόδου στο χώρο της ψυχής. Χωρίς επιτηδευμένους συμβολισμούς ο ρόλος του συγκεκριμένου ποιητή είναι καθοριστικός και παιδαγωγικός στη πλοκή αλλά ωστόσο χωρίς δραματοποιήσεις ενώ επιτρέπει στη γόνιμη φαντασία του να ντύσει τις γυμνές και οριστικές ώρες με τη κατάκτηση της ουσίας από άψογα μορφικά μοτίβα . Ανατρέποντας συχνά το απατηλό και φθαρμένο κρατούν ιδεολόγημα με τρόπο εφικτό πασχίζει διαρκώς για κάτι πιο λαμπερό σε διαμέτρημα. Στο στοχασμό του διακρίνεται και διαφαίνεται η πολιτικότητα της ζήτησης των λύσεων που φέρνει κοντά την ύψιστη δίνη του ελπιδοφόρου ουμανισμού μακριά από θρησκιακές και θεολογικές κλήσεις. Ο ποιητής σκιαγραφείτε σε κάθε σελίδα με γραμμή προοπτικής. Παρατηρεί την ένταση των μεταπλάσεων, των αντιφάσεων, των εντρυφύσεων, των αμφίρροπων και αντίρροπων δυνάμεων που πολύστροφα και αξιοσημείωτα έρχονται σε δυναμική επαφή και κομίζουν απαντήσεις όχι επιφανειακές. Υπογραμμίζει καίρια, αυτονόητα και με λιτότητα μέσων την αίσθηση της θέασης και της θέσης. Προβάλει μορφοποιήσεις ενώ προχωρά πέρα από τη συμβολικότητα της υφής των πρω ταρχικών στοιχείων ,προτύπων και δεδομένων .Η επιλογή των ποιημάτων από τη Σοφία Πετμεζά εντείνει και εντάσει την κυριαρχία της φαντασίας που ως ύλη είναι ονειρική και μεταλλάσει την προσωπική ευαισθησία του ποιητή μέσα από ιδιότυπους συνειρμούς εμπνεύσεων. Στη διάρκεια της διευθέτησης κάθε διεργασίας του κάποια στιγμή υιοθετείτε εξ ολοκλήρου το ύφος της ωδής και το κατ εξοχήν ιδίω μα της αλήθειας. Με δυνατότητα εκλογής κατατάσσει αντικειμενικά την ταύτιση στη πρόθεση και στη βίωση των περιστάσεων σαν αντιστάθμισμα στη δυνατότητα της ολοκαύτωσης που εξασφαλίζει τον υποστατικό και υπερβατικό ρόλο προωθώ ντας την αναστροφή του υποκατάστατου. Στη προέκταση των ποιητικών του θέσεων ο Λεόντιος Πετμεζάς σαρκάζει το ενδεχόμενο των μεταμορφώσεων, των μετα λλαγών και των μεταλλάξεων του αυτοειδώλου που όχι εξεζητημένα παραμένει ριζικά αναλλοίωτο σε ολες τις σελίδες του βιβλίου. Μας υπενθυμίζει πως η σοβαρότητα δε σημαίνει και σοφία ενώ μιλά για το πάθος που εκπέμπει και λειτουργεί σαν αφορμή ,έναυσμα και πρόσχημα για εννοιολογικές ασκήσεις χωρίς να αφήνει το αποτέλεσμα να αφαιρεί γόνιμα στοιχεία από το ειδικό βάρος της γήινης στόφας. Ανασυνθέτει το προσωπικό όραμα και κάπου στο βάθος εμφανίζει το αγγελικό και το μαύρο φως των προσώπων και των καταστάσεων. Ο ποιητής παρηγορεί την οδύνη, καθώς συνταιριάζει το δράμα μέσα από τις ρήσεις και καθρεπτίζει την επιβεβαίωση επιχειρώντας μια έξοδο όχι σιωπηλή. Με πειστικότητα και ανάταση διατυπώνει επαρκείς γνώμες που αναφέρονται σε συναρτήσεις, επαληθεύσεις και αναλύσεις με ορθολογικές προσβάσεις . Πρόκειται για μια σχηματοποίηση, για μια ένατένιση και επανατένιση που δεν μεταβάλει τον αρχικό ιστό αλλά συντάσσεται σε ένα κρεσέντο ανασυγκρότησης με άναλγες λύσεις. Η πρόσληψη της πραγματικότητας με απόδοση συμπορεύεται σε μέγιστο βαθμό με την ερμηνεία σε συνθήκες διερμήνευσης. Τελειώνοντας το διάβασμα του βιβλίου ο αναγνώστης έχει αφομοιώσει και αποκομίσει τη θεματολογία του κάθε ποιήματος ξεχωριστά και έχει κατάλάβει πως λειτουργεί ο γράφων. Ο ακατάπαυστος συνειρμός της ενέργειας της φωνής από το χρόνο και τον τόπο, η εξερεύνηση σε βάθος των στοιχείων και η δυνατότητα επίγνωσης της διαδικασίας της διανοητικής επικοινωνίας εμψυχώνει κάθε ποιητική πρόταση. Στον αναγνώστη ασκεί μεγάλη έλξη η όχι πρωτότυπη φιγούρα του μέσου προβληματισμένου ανθρώπου που ζει όμως μακριά από μεταφυσικές φιλοσοφικές η θεοτικές ερμηνείες . Ο Λεόντιος Πετμεζάς θεωρεί την διαδικασία καταγραφής του αιώνιου ανθρώπου σαν βάση σ' ένα περιβάλλον για το οποίο αισθάνεται επιλεγμένα κάποια έντονη αποστασιοποίηση . Η ποιητική απόδοση του κερδίζει έδαφος στο προσωπικό χώρο του αναγνώστη ως ξεχωριστή περίπτωση που ατέρμονα και αβίαστα γίνεται μέρος ενός παραμυθιού με ορισμούς που έ χουν περάσει από διαφορετικά μεταξύ τους στάδια και κατέληξαν σε ένα συγκεκριμένο τρόπο διεξαγωγής. Ο ποιητής συχνά παραλλάσσετε πεσιμιστικά και δεν προσφεύγει σε γλαφυρούς λυρισμούς αλλά σε στίχους στους οποίους το στίλβον υπερισχύει του νοήματος. Γίνεται η ατραπός για μια όχι μόνο πιθανολογούμενη γοητεία που σίγουρα σκοπεύει στην ιδιωτική αποφθεγματικότητα των δημιουργημάτων . Αναμφίβολα προσεγγίζει πολλαπλά νοήματα που θυμίζουν παρατακτικές παραστάσεις, τονισμένες σε κύκλους όπου η παρουσία της έρευνας απεικονίζει τη ζωντάνια . Η προσωπική θέση του απέναντι στα δρώμενα όπως και στην συνειδητοποίηση υπάρχει για να αποφευχθεί η επερχόμενη ήττα. Το βιβλίο ερευνά τη ψυχοσύνθεση του σημερινού ανθρώπου μέσα από τους έντονους κοινωνικούς προβληματισμούς που δημιουργεί η πραγματικότητα. Οι επενδύσεις του ποιητή σε αφηγηματικότητα διεισδύουν σταδιακά και αμετακίνητα σε στίχους που έντεχνα ξεφεύγουν επιτρέποντας να αυτοαναλύεται με βοηθό τις πηγές της νόησης. Στο βάθος των ποιητικών υποθέσεων έχουν εξασφαλίσει την απέραντη καταλυτικότητα του αντικαθρεπτίσματος. Επίσης το επίκαιρο αντιμιλιταριστικό και αντιρρησιακό πολιτικό και κοινωνικό στοιχείο διάχυτο με επιγραμματικότητα, γλαφυρότητα αλλά και σεμνότητα ενυπάρχει δυναμικά στο βιβλίο και αναμφίβολα αποτελεί αξιέπαινη πράξη . Διαχειρίζεται καθ ύλη τον ανθρώπινο παράγοντα που ιδιωτεύει, ενώ αγκαλιάζει ευρύτερα τη συνέπεια . Μελετά το προσωπικό κέρδος ως μέτρημα της προϊούσας θεματικής στάσης. Η διαδρομή του γίνεται επωδός σε επίπεδο ιδιοσυγκρασίας και αρχών και εκφράζει τη περιπέτεια του στην οποία η νοσταλγία αναγιγνώσκεται και ανακοινώνεται ως επιστροφή στην ιερότητα της οντότητας που ωστόσο δεν εκτοπίζει την ονειροπόληση και τη φαντασίωση. Ο εκκωφαντικός αχός της αποτελεί προνόμιο παράλληλα με τη φαντασία . Πρόκειτε για μια άποψη που αναγγέλει την ίαση και μαζί τη χειραφέτηση. Επιφυλάσσοντας εκπλήξεις χαρισματικές .Οι στίχοι που παρατίθενται στο βιβλίο είναι κατασταλαγμένοι, έχουν φιλοδοξίες μνημειακότητας και προσφέρουν μια αντιστοιχία από προσλαμβάνουσες στάσεις προς τον υποθάλαμο του αναγνώστη ενώ παράλληλα τείνουν ως καταστάσεις σε όποιον δανείζεται τις πιθανότητες της τέρψης που προσφέρει η ποίηση σαν ποίηση.
Μεταφέρουν κινούμενους κόσμους με υλικές θεματογραφικά απεικονίσεις ο ποιητής Λεόντιος Πετμεζάς με την απέρριτα πολιτική και αναρχική γραφή του χωρίς να κρύβει το βάθος των καταστάσεων αφήνει να αναδυθούν στη βάση της κάθε επιφάνειας μορφές παρορμήσεων και αλλεπάλληλων εσωτερικών φωνών. Επιτελεί μια μελετημένη επικοινωνία άλλοτε συμβολική και άλλοτε αφηρημένη ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο. Οι νοητικές εικόνες της κάθε περιγραφής του εμπλουτίζονται ωθούμενες από κάποιο ερέθισμα ενώ μορφοποιούνται στη διάσταση της υπάρχουσας πραγματικότητας που παίρνει χρώμα και χροιά από το συναίσθημα. Αυτή η στάση τη στιγμή της σύλληψης εκφράζει όψεις από σημερινά πρόσωπα .Με ερευνητική ματιά ο ποιητής παραθέτει μορφώσεις που προσφέρουν μια αντιστοιχία από τις προσλαμβάνουσες προθέσεις του δημιουργού προς τον θάλαμο των προσδοκιών . Πρόκειται για μια ποίηση μαγική που παράλληλα επιτείνει και αντικατοπτρίζει τη προσπάθεια δημιουργίας συγκινησιακών εικονίσεων. Οι αντιπαραθέσεις του εξετάζονται, αποδομούνται και στοχοποιούνται επικοδομητικά ως εκθέματα στο εύρος των αναζητήσεων της κατάστασης του πόνου, της αμφισβήτησης, και της βιωματικής αντίληψης που δένει με τη χαμένη αθωότητα σε έ να αέναο κύκλο αναφορών. Η καθαρότητα τονίζεται και μέσα από την ομοιογένεια στις ενότητες των στίχων. Η ομολογιακή κατάθεση παράλληλα με την οντολογική γνώση και την κριτική επόπτευση δικαιώνονται στο βιβλίο μέσα από τη ποιητική οντότητα και βαρύτητα του γράφοντος.